Giá dầu thô trong thời kỳ bầu cử Hoa Kỳ và nền kinh tế Trung Quốc đang hạ nhiệt

Giá dầu là nền tảng của nền kinh tế toàn cầu và diễn biến giá dầu thường phản ánh những thay đổi lớn hơn về địa chính trị và kinh tế. Hoa Kỳ và Trung Quốc là hai quốc gia chủ chốt trong lĩnh vực dầu mỏ. Trước thềm cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ, giá dầu thô thường biến động mạnh hơn khi những người tham gia thị trường đánh giá những thay đổi chính sách tiềm ẩn và tác động của chúng lên cung và cầu. Hãy cùng khám phá chủ đề này trong bài viết hôm nay.

Cung và cầu

Trong khi cung và cầu vẫn là yếu tố tác động chính đến giá dầu thì rủi ro chính trị, đặc biệt là trong mùa bầu cử, đóng vai trò quan trọng trong việc định hình kỳ vọng của thị trường. Cuộc bầu cử sắp tới của Hoa Kỳ có khả năng ảnh hưởng đến cả biến động giá cả trong ngắn hạn và dài hạn, đặc biệt là khi Hoa Kỳ đã chuyển mình thành quốc gia xuất khẩu dầu lớn do sự gia tăng của hoạt động khai thác dầu đá phiến. Khi các nhà giao dịch đánh giá các chính sách kinh tế tiềm năng, giá dầu có thể thay đổi do những thay đổi về nhu cầu công nghiệp, hạn chế về nguồn cung và môi trường rủi ro rộng hơn.

Tuy nhiên, Mỹ không phải là quốc gia duy nhất có vai trò quan trọng trong thị trường phức tạp này. Trung Quốc, quốc gia dẫn đầu về tăng trưởng nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong nhiều thập kỷ, cũng đã trở thành nhân tố quyết định đến động lực giá dầu. Kể từ đầu những năm 2000, quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng, đầu tư vào cơ sở hạ tầng và sự thịnh vượng ngày càng tăng của Trung Quốc đã thúc đẩy nhu cầu dầu mỏ không thể thỏa mãn. Trong 10 năm qua, quốc gia này chiếm hơn 60% tổng mức tăng nhu cầu dầu toàn cầu, với mức tiêu thụ ở Trung Quốc hiện cao hơn 18% so với mức trước đại dịch.

Tuy nhiên, nhu cầu của Trung Quốc đang có dấu hiệu giảm khi mức tiêu thụ dầu giảm 1,7% so với cùng kỳ năm trước vào giữa năm 2024. Nền kinh tế chậm lại, những thách thức về nhân khẩu học và sự thay đổi mô hình đầu tư cho thấy rằng tốc độ tăng trưởng tiêu thụ dầu mỏ không ngừng nghỉ của Trung Quốc có thể đang mất đà.

Sự thay đổi mạnh mẽ này ở Trung Quốc, kết hợp với sự bất ổn chính trị của Hoa Kỳ, tạo tiền đề cho sự biến động đáng kể về giá dầu toàn cầu trước thềm cuộc bầu cử Hoa Kỳ.

Nỗ lực tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc

Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong vài thập kỷ qua chủ yếu nhờ vào đầu tư, phần lớn được tài trợ thông qua hệ thống ngân hàng do nhà nước thống trị. Mô hình đầu tư mạnh này, đặc biệt là sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, đã thúc đẩy việc mở rộng công nghiệp và phát triển cơ sở hạ tầng nhanh chóng. Tuy nhiên, phần lớn vốn đã được đổ vào các doanh nghiệp nhà nước, thường không tạo ra được lợi nhuận cao, gây ra tình trạng kém hiệu quả trong việc phân bổ nguồn lực.

Hiện nay, Trung Quốc đang phải đối mặt với những khó khăn kinh tế đáng kể. Lực lượng lao động của nước này đang giảm và tốc độ tăng năng suất chậm lại. Nguyên nhân chủ yếu là vì tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên đang gia tăng, dữ liệu thống kê về vấn đề này đã không còn được Cục thống kê Trung Quốc công bố kể từ tháng 8 năm 2023.

Trong khi chính phủ tìm cách tái cân bằng nền kinh tế bằng cách chuyển dịch sang tăng trưởng theo hướng tiêu dùng và các ngành dịch vụ thì con đường này vẫn còn gặp rất nhiều trắc trở. Đầu tư tư nhân đã giảm khi các doanh nghiệp ngày càng thận trọng với rủi ro ngày càng tăng và căng thẳng gia tăng với Hoa Kỳ đe dọa khả năng tiếp cận công nghệ quan trọng của Trung Quốc.

Hơn nữa, lĩnh vực bất động sản đang gánh khoản nợ lớn, vốn là trụ cột chính của tăng trưởng, hiện đang chững lại. Trong thập kỷ qua, các khoản đầu tư thiếu khôn ngoan và tham lam vào bất động sản đã gây ra bong bóng nhà đất lớn nhất thế giới kể từ bong bóng năm 2008 ở Hoa Kỳ. Trong vài năm trở lại đây, bong bóng nhà đất bắt đầu giảm phát rất nhanh. Các nhà phát triển bất động sản lớn như Evergrande và Country Garden đã tuyên bố vỡ nợ vì giá bất động sản giảm không cho phép họ trang trải chi phí. Kết quả là, mối lo ngại về tài sản hộ gia đình và tài chính chính quyền địa phương ngày càng gia tăng.

Mặc dù nợ của Trung Quốc chủ yếu là nợ trong nước, nhưng tình trạng thiếu hiệu quả mang tính hệ thống trong cách phân bổ vốn – kết hợp với sự can thiệp không nhất quán của chính phủ vào thị trường – gây ra những rủi ro liên tục cho tăng trưởng trong tương lai.

Sau đòn giáng mạnh vào tài chính do đại dịch COVID gây ra, sản xuất công nghiệp và sản xuất chế tạo của Trung Quốc tiếp tục giảm, trong khi nền kinh tế sa lầy sâu vào khủng hoảng. Nếu tình hình tiếp tục xấu đi, chắc chắn sẽ dẫn đến nhu cầu dầu thô tăng trưởng thấp hơn trong tương lai, tác động tiêu cực đến giá “vàng đen” trên toàn thế giới.

Bầu cử Hoa Kỳ và phản ứng của giá dầu trong lịch sử

Giá dầu có tầm quan trọng đáng kể ở Hoa Kỳ do đất nước này có nền văn hóa xe hơi lâu đời và phụ thuộc vào phương tiện cá nhân. Với các vùng ngoại ô rộng lớn, đường cao tốc dài và cơ sở hạ tầng giao thông công cộng hạn chế, nhiều thành phố của Hoa Kỳ đã được thiết kế để ưu tiên việc đi lại trên đường bộ, khiến việc lái xe trở thành nhu cầu thiết yếu của hầu hết người dân. Sự phụ thuộc vào ô tô khiến giá xăng trở thành mối quan tâm lớn đối với người dân Hoa Kỳ, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sinh hoạt của họ. Vì lý do đó, khi đến thời điểm bầu cử, giá dầu sẽ theo sát diễn biến chính trị và phản ứng tương ứng.

Những phản ứng này thường theo khuôn mẫu chịu ảnh hưởng bởi các chính sách năng lượng khác nhau của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa. Trong lịch sử, thị trường dầu mỏ có xu hướng giảm giá ngay sau chiến thắng của Đảng Dân chủ, chỉ để phục hồi trước lễ nhậm chức, trong khi chiến thắng của Đảng Cộng hòa thường dẫn đến một đợt phục hồi ngắn hạn, sau đó là sự điều chỉnh giá. Động thái này bắt nguồn từ nhận thức của thị trường về lập trường của mỗi đảng đối với ngành dầu mỏ, trong đó đảng Cộng hòa thường ủng hộ các chính sách có lợi cho doanh nghiệp, ủng hộ dầu mỏ, còn đảng Dân chủ thiên về các quy định ủng hộ môi trường và năng lượng sạch. Một phản ứng yếu hơn và không rõ ràng sẽ xảy ra sau khi tái đắc cử, khi ảnh hưởng của sự thay đổi chính sách năng lượng đột ngột có thể biến mất.

Nếu chúng ta xem xét góc nhìn dài hạn hơn trong khoảng thời gian 30 năm, trước cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, giá dầu đã giảm trong nửa đầu nhiệm kỳ tổng thống mới và tăng trở lại trong nửa sau của nhiệm kỳ. Sau sự phục hồi trên toàn thế giới, diễn ra dưới thời chính quyền Obama đầu tiên, giá dầu có xu hướng tăng trước, sau đó giảm vào nửa sau của mỗi nhiệm kỳ. Điều tương tự cũng xảy ra dưới thời chính quyền Biden, khi giá dầu tăng không ngừng đã lấy lại được những gì đã mất trong thời kỳ Covid.

Dựa trên các quan sát dài hạn, thị trường liên tục tăng giá trước thềm cuộc bầu cử Hoa Kỳ (trừ cuộc khủng hoảng năm 2008).

Đáng buồn thay, những động thái này không liên quan nhiều đến chính trị Hoa Kỳ mà phụ thuộc nhiều hơn vào cung và cầu. Dù sao thì đó cũng là một mô hình hành vi rõ ràng đối với dầu mỏ.

Dự báo phản ứng của dầu mỏ trong cuộc bầu cử năm 2024

Trong cuộc bầu cử sắp tới năm 2024, sự đối lập giữa ứng cử viên Đảng Dân chủ Kamala Harris và kế hoạch năng lượng của cựu Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump là rất rõ ràng. Bà Harris dự kiến ​​sẽ tiếp tục trọng tâm của Tổng thống Biden trong việc chuyển đổi sang năng lượng sạch, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và đầu tư vào công nghệ xanh. Những chính sách như vậy ban đầu có thể gây áp lực lên thị trường dầu mỏ vì các nhà giao dịch dự đoán quy định sẽ chặt chẽ hơn và nhu cầu dầu mỏ trong tương lai sẽ giảm.

Trái lại, ông Donald Trump, người được biết đến với sự ủng hộ của mình đối với ngành công nghiệp dầu mỏ, đã chỉ ra rằng ông sẽ tìm cách thúc đẩy sản xuất dầu trong nước thông qua việc bãi bỏ quy định, tập trung vào sự độc lập về năng lượng và mở rộng xuất khẩu của Hoa Kỳ. Chiến thắng của ông Trump có thể châm ngòi cho đợt tăng giá dầu, do kỳ vọng sản lượng của Hoa Kỳ sẽ tăng và các quy định về môi trường được nới lỏng, điều này sẽ khuyến khích đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng nhiên liệu hóa thạch.

Khi cuộc bầu cử đến gần, thị trường dầu mỏ có thể sẽ phản ứng với bối cảnh chính trị đang diễn biến, phản ánh những cách tiếp cận chính sách riêng biệt này. Tuy nhiên, các yếu tố toàn cầu khác, chẳng hạn như hiệu quả kinh tế và rủi ro địa chính trị, cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc định hình biến động giá dầu, làm phức tạp thêm bất kỳ xu hướng rõ ràng nào liên quan đến bầu cử.

Theo dõi chúng tôi trên Telegram, Instagram và Facebook để nhận ngay thông tin cập nhật về Headway.